^{Zdjęcie: Figura szaraka (fot. MAH Elbląg)}

Zajączek Steinera

^{(Historia jednego przedmiotu cz. 149)}

Wspólnie z Elbląską Gazetą Internetową portEl.pl publikowaliśmy cykl artykułów pt. „Historia jednego przedmiotu”, prezentowaliśmy w nich nasze najciekawsze eksponaty i opisywaliśmy ich historię.

Dziś będzie o figurce zająca.

Figura na zdjęciu przedstawia zająca, siedzącego na okrągłej, niskiej podstawce. Rzeźbę wykonano realistycznie z uproszczeniem niektórych cech anatomicznych, przede wszystkim tych, które uwypuklił kolor. Figurę pokryto szkliwem zaciekowym, tworzącym zaskakujące efekty barwne. Po dokładniejszej obserwacji, można zauważyć na podstawie wyryty podpis artysty „A.Steiner”. Na odwrotnej stronie, tuż obok stempla wytwórni, widoczne jest literowe oznaczenie dekoracji „hp” (z języka angielskiego „ręcznie malowany”; być może figurki z takim skrótem były przeznaczone na rynek zagraniczny) oraz numer formy „559”. Powstała ona w pierwszych dwudziestu latach od powstania wytwórni, czyli między 1905 a 1926 rokiem. Rzeźby o tematyce zwierzęcej wykonywano często w dwóch wersjach; w pierwszej były malowane w naturalne kolory, pokrywano je szkliwem i znakowano literami „hp”, natomiast druga wersja tego samego modelu była rzeźbiona w glinie, która po wypaleniu miała czekoladowo-brązowy kolor i w niektórych miejscach (kopyta, fragmenty podstaw) była polerowana w celu uzyskania większej plastyczności.

Autorem figurki szaraka jest Arthur Steiner (1877-1960), który działał w Królewcu w latach 20. XX wieku i specjalizował się w plastyce zwierzęcej. Był autorem m.in. dużej ogrodowej figury orangutana i słonicy Jenny z ZOO w Królewcu, a także wielu mniejszych figur wilków, saren, łosi, który nie dotrwały do naszych czasów z powodu działań wojennych w 1945 roku. Spod jego ręki wychodziły także popielniczki, których dekoracje stanowiły pełnoplastyczne dziki, kaczki, lis, pantera, zając, mysz, ale również figury lwów, jeleni, łosi, obecnie znajdujących się w prywatnej kolekcji. Steiner swoją współpracę z, założonymi przez cesarza niemieckiego Wilhelma II, Królewskimi Warsztatami Majoliki i Terakoty w Kadynach najprawdopodobniej rozpoczął po I wojnie światowej. Pod koniec lat 20. przeniósł się na stałe do Kadyn, zostając głównym projektantem form rzeźbiarskich aż do 1944 roku, czyli końca działalności manufaktury.

Rzeźba zająca jest prezentowana na wystawie „Świadectwa. Historia w twarzach – twarze historii” w elbląskim muzeum.

Joanna Fonferek, kustosz ds. ceramiki Muzeum Archeologiczno-Historycznego w Elblągu