^{Zdjęcie: Piec kwiatowy (fot. MAH)}

Barokowy piec kwiatowy

^{(Historia jednego przedmiotu cz. 99)}

Wspólnie z Elbląską Gazetą Internetową portEl.pl publikowaliśmy cykl artykułów pt. „Historia jednego przedmiotu”, prezentowaliśmy w nich nasze najciekawsze eksponaty i opisywaliśmy ich historię.

Dziś będzie o barokowym piecu.

Barokowy piec kwiatowy to jeden z czterech pieców znajdujących się z zbiorach elbląskiego muzeum. Do niedawna był elementem wystawy prezentującej wnętrze XVIII-wiecznej kamienicy, obecnie jednak, na czas trwania remontu budynku Gimnazjum, znalazł bezpieczne schronienie w magazynie.

Większość zbiorów z istniejącego przed wojną przy ul. Garbary Heimatmuseum nie dotrwała do naszych czasów, jednak w trakcie odgruzowywania kamienic wydobyto kafle, pochodzące z pieców, stojących wówczas na wystawach muzealnych. Na ich podstawie dokonano częściowej rekonstrukcji brakujących elementów i odtworzono ten ciekawy obiekt.

Piec pochodzi z końca XVIII wieku i nawiązuje do form typowych dla tego okresu. Ma dwie kondygnacje ze ściętymi narożnikami, opiera się na płycie drewnianej i spłaszczonych kulistych nóżkach. Wieńczy go profilowana korona z bogatą, malowaną dekoracją roślinną i datą 1798, którą umieszczono po obu stronach bukietu.

Lico pieca i jego boki zdobią kafle dekorowane bukiecikami kwiatów, przewiązanymi wstążkami. Na całej powierzchni pieca można zauważyć motywy roślinne, geometryczne oraz wstęgi pojawiające się na poszczególnych elementach pieca. Najciekawszym elementem dekoracyjnym jest gzyms wieńczący z malowanym bogatym bukietem kwiatów związanym kokardą i składającym się z róż, goździków i powoju. Mniejsze bukieciki znajdują się na kaflach ułożonych poziomo nad podstawą. W różnych bukietach dominują goździki, róże, tulipany lub kwiaty powoju. Do dekoracji całego obiektu użyto zieleni szmaragdowej, manganu, żółci oraz kobaltu na kremowym szkliwie. Motyw kwiatowy najprawdopodobniej został zaczerpnięty z rodzimej tradycji ludowej, ale mogły tu być wykorzystanie również popularne w XVIII stuleciu wzorniki. Podobne zdobienia znane są z pieców w Muzeum w Kwidzynie oraz na ceramice z Gdańska i Malborka.

Piec został zrekonstruowany na podstawie oryginalnych kafli, które znajdowały się w zbiorach Muzeum. Uzupełniono wówczas kafle z widocznymi obtłuczeniami i odpryskami szkliwa; oczyszczono te, zachowane w całości oraz odtworzono brakujące elementy w poszczególnych częściach pieca. W kolejnych etapach scalono kolorystyczne kafle za pomocą farb do szkła na zimno. Wykonano także brakujące wcześniej nóżki pieca. Aby bryła pieca mogła być oglądana z trzech stron, użyto ponad 60 kopii, które uzupełniły około 40 oryginalnych kafli. Całość umieszczono na 2 metalowych stelażach konstrukcyjnych. Zrekonstruowany w ten sposób piec ma wysokość 240 cm.

Ponownie piec będzie można oglądać na ekspozycji po zakończeniu remontu Budynku Gimnazjum.

Joanna Fonferek, kustosz ds. ceramiki Muzeum Archeologiczno-Historycznego w Elblągu