Zdjęcie: Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Elblągu
Gramofon Bambino
(Historia jednego przedmiotu cz. 7)
Wspólnie z Elbląską Gazetą Internetową portEl.pl publikowaliśmy cykl artykułów pt. „Historia jednego przedmiotu”, prezentowaliśmy w nich nasze najciekawsze eksponaty i opisywaliśmy ich historię.
W tym odcinku o kultowym gramofonie Bambino.
W zbiorach elbląskiego muzeum znajdują się dwa kultowe gramofony produkcji polskiej o wdzięcznej nazwie Bambino. Gramofon ten jest najbardziej znanym i popularnym tego typu sprzętem z okresu PRL-u. Bambino był elektrycznym, przenośnym, walizkowym gramofonem z wbudowanym głośnikiem. Odpadała zatem konieczność „kombinowania” podłączenia do radioodbiornika lub wzmacniacza. Był też sprzętem typowo młodzieżowym, wymarzonym – bowiem gramofony te pozwalały na łatwiejszą organizację prywatek przy dźwiękach płyt. Pojawienie się Bambino było związane z eksplozją bigbitu na początku lat 60. oraz rozkwitem produkcji płyt winylowych, które zastępowały ebonitowe i te z łatwo pękającego szelaku. To między innymi spowodowało szybki rozwój rynku gramofonowego pod koniec lat 60. i w latach 70. minionego wieku.
Przy rodzimych nagraniach urządzano sobie prywatki i wieczorki taneczne, przy zachodnich – namiętnie organizowano tzw. „domówki”, na których nastoletni, i nie tylko, słuchacze siedzieli niekiedy godzinami bez słowa, przeżywając każdy dźwięk dobiegający z adaptera (z malutkimi przerwami na zmianę strony płyty). Z tego właśnie powodu gramofon Bambino dorobił się statusu kultowego – zwłaszcza dla osób, które swój wiek młodzieżowy przeżywały w latach 60. i 70. XX wieku.
Bambino to odtwarzacz o prędkościach: 78, 45 oraz 33 1/3 obrotów na minutę, ze wzmacniaczem pracującym na lampie elektronowej typu ECL 82 oraz głośnikiem umieszczonym w pokrywie walizki. Trzy prędkości odtwarzania płyt miały swoje uzasadnienie: 78 służyło do odsłuchiwania płyt ebonitowych (nagrania gruborowkowe), natomiast dwie ostatnie szybkości służyły do odtwarzania płyt nagranych techniką drobnorowkową. Przy szybkości 33.3 obr./min były to tzw. long-play (średnica 300 mm, czas odtwarzania jednej strony – ok. 20 minut) i single lub czwórki (średnica 175 mm, czas odtwarzania jednej strony – do 6 minut).
Wzmacniacz miał płynną regulację tonów niskich i wysokich, z mocą wyjściową 2W. Zakres przenoszonej częstotliwości 60-10000 Hz. Waga to około 8 kg. Produkowała go łódzka FONICA od 1963 roku w czterech wersjach:
– Fonica WG 252 Bambino z 1963 i 1967,
– Fonica WG 262 Bambino 2 z 1969,
– Fonica WG 263 Bambino 3 z 1970,
– Fonica WG 264 Bambino 4 z 1972.
Gramofon WG-252 z roku 1963 został przekazany naszemu muzeum w darze przez panią Reginę Strojek z Elbląga, za co serdecznie dziękujemy. Jednocześnie też zapraszamy do współtworzenia elbląskiej kolekcji przedmiotów z epoki PRL-u; poszukujemy głównie przedmiotów o proweniencji elbląskiej.
Gramofon Bambino można obejrzeć w muzeum na ekspozycji „Elbląg reconditus”.
Piotr Adamczyk, kustosz Muzeum Archeologiczno-Historycznego w Elblągu
