Zdjęcie: Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Elblągu
Pudełeczko na śrut
(Historia jednego przedmiotu cz. 175)
Wspólnie z Elbląską Gazetą Internetową portEl.pl publikowaliśmy cykl artykułów pt. „Historia jednego przedmiotu”, prezentowaliśmy w nich nasze najciekawsze eksponaty i opisywaliśmy ich historię.
Dziś będzie o pudełku na śrut.
W zbiorach muzeum znajduje się kilka egzemplarzy broni i przedmiotów z bronią związanych wydobytych ze zbiorników wodnych. Wzmianki o przedmiotach odkrytych w rzekach, jeziorach czy bagnach pojawiły się już pod koniec XIX wieku.
Tradycja składania broni w wodzie pochodzi z okresu neolitu. Deponowanym uzbrojeniem były wtedy grociki, siekiery krzemienne oraz kamienne topory. Uzbrojenie w wodzie składali również we wczesnym średniowieczu, tak bliscy nam poprzez sąsiedztwo Truso, Wikingowie. Generalnie depozyty w środowisku wodnym lub bagiennym mogły mieć jedną z trzech przyczyn – polityczną, kultową, lub gospodarczą, a praktyki takie utrzymywały się do późnego średniowiecza. Czasami zdarzało się także przypadkowe zgubienie przedmiotu.
Prezentowane dzisiaj pudełko zostało wyłowione z rzeki Elbląg w 1966 roku i w tym samym roku trafiło do kolekcji muzealnej. Prawdopodobnie, ze względu na swoją wielkość, musiało po prostu „wypaść z kieszeni” właściciela, więc nie należy do kategorii świadomych depozytów wodnych.
Po jednej stronie pudełka wieczko zdobione jest wieńcem laurowym, wewnątrz którego znajduje się wygrawerowana postać kozła. Drugie wieczko zawiera informacje o właścicielu, który umieścił na nim swój podpis. Był nim prawdopodobnie Mathis (Mathias?) Olks. Wyryta została również data – rok 1707. Napisy te nie są zbyt dobrze widoczne. Podpis właściciela na przedmiocie został prawdopodobnie wykonany rysikiem.
Wewnątrz pudełeczka znajduje się kilka sztuk śrutu.
Dzięki dacie wyrytej na wieczku przedmiot można datować z pewnością na początek XVIII wieku, natomiast nic nie wiemy o właścicielu poza jego nazwiskiem.
Paweł Wlizło, asystent ds. numizmatyki i historii dawnej MAH
