^{Zdjecie: Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Elblągu}

Römer – puchar do wina

^{(Historia jednego przedmiotu cz. 35)}

Wspólnie z Elbląską Gazetą Internetową portEl.pl publikowaliśmy cykl artykułów pt. „Historia jednego przedmiotu”, prezentowaliśmy w nich nasze najciekawsze eksponaty i opisywaliśmy ich historię. Dzisiaj Römer – szklany puchar, który funkcjonował jako element zastawy stołowej od końca XV do XIX wieku. Służył do picia różnych gatunków win, szczególnie białych.

Römer to szklany puchar, mierzący od kilkunastu do ponad 20 cm wysokości, który funkcjonował jako element zastawy stołowej od końca XV do XIX wieku. Służył do picia różnych gatunków win, szczególnie białych. Były to naczynia typowe dla leśnych hut szkła, działających w XVI wieku na terenie Europy Zachodniej. Z czasem forma tych naczyń zaczęła ulegać zmianie, a od XVII wieku znana jest klasyczna forma römera, czyli kielicha na wysokiej stopce ze spiralnie zawiniętej nici szklanej i korpusem, ozdobionym guzami przypominającymi jeżyny.

 Według niemieckiego badacza szkła, F. Rademachera, nazwa roemsche glassere pojawiła się po raz pierwszy w źródłach pisanych około roku 1456 i związana jest z ośrodkiem w Kolonii, gdzie takie kielichy wykonywano najwcześniej i stamtąd zaczęły się rozprzestrzeniać na tereny Nadrenii oraz Niderlandów.

 Römery wykonywano w następujący sposób: formowano wydmuchaną bańkę szklaną tak, aby nadać jej kształt kulisto zakończonego cylindra. Później, do końca płaskiego cylindra dołączano przylepiak, czyli metalowy pręt, w który dmuchano, szybko obracając i wypychając w ten sposób dno. Po ponownym ogrzaniu górnej części wyrobu obtapiano i formowano brzeg czary. Utrzymując naczynie nadal na przylepiaku, dołączano do części cylindrycznej nitkę szklaną i nawijając ją dookoła tworzono stopkę. Do uformowanego w ten sposób kielicha dolepiano guzy oraz taśmę. W późniejszym okresie puchary kształtowano również w gotowych formach. Znalezione w Elblągu kielichy wykonane są z przezroczystej masy szklanej, w kolorze jasno- i ciemnozielonym. Podobne naczynia z łatwością można dostrzec na obrazach mistrzów holenderskich przedstawiających martwą naturę przypominającą o doczesności życia na ziemi, wzbogaconą często przedmiotami o znaczeniu symbolicznym. Obecność römerów na płótnach, a także w zbiorach muzealnych oznacza, że używano ich dość powszechnie, zarówno przez ludność uboższą, jak i zamożnych mieszczan.

Dobrze zachowany, klasyczny można obejrzeć w elbląskim Muzeum na wystawie Elbląg reconditus.

Joanna Fonferek, kustosz Muzeum Archeologiczno-Historycznego w Elblągu