^{Zdjęcie: Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Elblągu}

Talerz fajansowy z Magdeburga

^{(Historia jednego przedmiotu cz. 133)}

Wspólnie z Elbląską Gazetą Internetową portEl.pl publikowaliśmy cykl artykułów pt. „Historia jednego przedmiotu”, prezentowaliśmy w nich nasze najciekawsze eksponaty i opisywaliśmy ich historię.

Dziś będzie o talerzu fajansowym z Magdeburga.

W trakcie badań parceli położonej przy ul. Rybackiej 36, podczas eksploracji drewnianej latryny, odkryto wyroby lokalnego rzemiosła oraz importowane, których wiek chronologia zamykała się w przedziale od XVII do XIX wieku. Należał do nich także prezentowany dzisiaj talerz.

Okaz został odnaleziony we fragmentach, które w późniejszym czasie zostały scalone. Jest to talerz o płaskim dnie i ukośnie uniesionym kołnierzu, o średnicy 22,4 cm oraz wysokości 2,8 cm. Został uformowany na kole z fajansowej masy garncarskiej. W dalszym etapie produkcji jego obie powierzchnie zostały pokryte biało zabarwionym szkliwem oraz ozdobione malarsko farbami o barwie brązowej, zielonej i żółtej,

Dekoracja malarska pokrywa częściowo lustro oraz kołnierz talerza. W lustrze widoczna jest asymetryczna kompozycja złożona z przekrojonej wzdłuż gruszki i drobnych motywów kwiatowych z liśćmi. Na kołnierzu namalowane zostały ukwiecone gałązki, na przemian z gałązkami liściastymi. Tak dekorowane talerze wytwarzane były manufakturze magdeburskiej. O dużej popularności tego rodzaju dekoracji świadczy fakt, że talerze identycznie dekorowane były również w ofercie manufaktury w Proskau (obecnie Prószków w województwie opolskim.)

Na dnie talerza została umieszczona sygnatura; jest to malowana na brązowo pod szkliwnie litera „M”. Sposób i kształt namalowanej litery „M” pozwala sądzić, że talerz pochodzi z manufaktury w Magdeburgu, choć podobnie sygnowane były również naczynia produkowane w manufakturze w Minden (w pobliżu Hanoweru).

Prezentowany talerz należy jednak wiązać z manufakturą w Magdeburgu, a naczynia podobnie lub identycznie dekorowane były wytwarzane w latach 70.-80. XVIII wieku.

Mirosław Marcinkowski, kustosz MAH